Appel, een bijzondere smaakmaker
Ik heb vrijwel altijd appels in huis en maak bij het koken regelmatig gebruik van het frisse, zoete, kruidige aroma. De smaak van een appel combineert gemakkelijk met andere ingredienten. Denk aan hete bliksem, rodekool met appeltjes bloedworst met appel, witlof met appel, of – minder bekend – soep van brie met appel, taart van appel en snijbiet. Een appel is een echte oppepper.
Volgens de bekende kookbijbel, Culinary Artistry van Karen Page en Andrew Dornenburg combineert appel met:
- Fruitsoorten: zwarte bessen, sinaasappels, cranberry’s
- Noten, kastanjes, pistache
- Kruiden als kaneel, kruidnagel, gember, vanille, mierikswortel en rozemarijn
- Kaassoorten (zoals geitenkaas, blauwe kaas) en zuivel als room, crème fraiche en yoghurt
- Spek, worst
- Groenten als zuurkool en selderij
Meer combinaties vind je op de website www.foodpairing.com in een smaak-schema van appel met onverwachte andere ingrediënten. Goed werkt bijvoorbeeld de combinatie met mosselen of met zalm.
Er zijn (van oudsher) duizenden appelrassen. Wanneer je echt gaat proeven kun je de verwantschap met de rozenfamilie herkennen, met kruidige nuances. Het kan zijn dat een anijsachtig aroma bovenkomt, nootmuskaat of een walnootachtige smaak. Vaak zijn deze bijzonder smaakvolle appels van zeldzame rassen, en moet je je beperken tot variatie in zoetheid (zuurheid) en zacht of stevig vruchtvlees. Maar wanneer je alert bent en een goede fruitteler kent wordt eten en koken met appels een belevenis.
Een aardig artikel van Harold McGee vind je hier
Je kunt met al deze informatie proberen je eigen recept te maken, associërend vanuit de gegeven smaakcombinaties. Bedenk daarbij dat je appels zo kunt serveren, maar ook kunt koken, bakken, grillen (ook heerlijk op houtskool) en zelfs tot stroop kunt indampen.
Hierbij een recept van ribstuk met appel en een gelei van rode biet, naar een recept van Rene Redzepi. De gelei geeft het gerecht met de appel een aangenaam aardse, maar heldere toon. Het appeltaartje kun je er goed bij serveren.
O ja: appels bewaar je het beste op een koele plaats – in de koelkast – en niet te lang op de fruitschaal.
Appeltaartje.
Ingrediënten
- 4 plakjes bladerdeeg
- 2 appels
- siroop van vierbloesem, roos, grenadine of suikerstroop (50 gr water/50 gr suiker)
- 20 gr gesmolten boter
Werkwijze:
- Snijdt het bladerdeeg in rondjes met een diameter van 10 cm. Bestrijk ze met suikerwater.
- Prik met een vork de bodems vol gaatjes, zodat het bladerdeeg niet teveel gaat rijzen.
- Maak appelschijfjes van ongeveer 2 mm dik en verdeel deze gelijkmatig en regelmatig over de taartbodems.
- Bestrijk de appel met suikerwater en kwast ze in met de gesmolten boter.
- Zet de oven op 175 C en bak de taartjes in 15 tot 20 min.
Ribstuk met appel en rode biet.
Ingrediënten
- 1 kg mooi doorregen ribstuk
- 1 dl vleesfond
- tijm
- 2 dl vleesfond
- 500 gr ossestaart
- 2 uien
- bouquet
- 1 flesje blond bier
- 4 rode bieten
- 5 gram gelatine
- 2 appels (bv elstar>
- roos of vlierbloesemextract
- paddestoelenolie (optioneel)
- kruiden als verveine of klaverzuring
Werkwijze:
Voorbereiding
- Stoof het vlees afgedekt gedurende 10 uur in een oven bij 80 C met de vleesfond en tijm. Snijd het vlees in plakken. Bewaar het in de jus.
- Laat de ossenstaart minimaal 4 uur tegen het kookpunt opstaan met de vleesfond en het bier, de uien en het bouquet. Kook het resulterende vocht in tot een saus. Breng op smaak, eventueel met een beetje azijn en suiker. (het staartvlees kunt u erbij serveren)
- Maak bietensap met behulp van een sapcentrifuge. Los de gelatine op in 250 gr bietensap (volgens de gebruiksaanwijzing). Er is 20 tot 23 gr gelatine per liter vocht nodig. Laat opstijven.
- Snijd schijven appel (½ cm dik)
Serveren:
- Glaceer het vlees met eigen jus en een theelepel paddestoelenolie in een koekenpan.
- Bak de appels en blus af met een eetlepel roos of vlierbloesem.
- Snijd de bietengelei in dunne (2 mm) plakken.
- Serveer met de ossenstaartjus, zodat de bietengelei langzaam in de saus smelt.
- Geef er eventueel de kruiden en schijfjes gerookte en rauwe biet bij.