Ook groentenbouillon kan krachtig zijn.
Heerlijk ruikt het, wanneer in de keuken de bouillon staat te trekken. Jammer dat we er zo weinig toe komen. Ik kan altijd genieten van de eigen ouderwets lekkere geuren van bouillon, waar de overbekende Knorr- of Maggi-kruidenmix bij lange na niet aan kunnen tippen. Niet veel werk – wel veel resultaat. Zeker als je af en toe een grote pan maakt en de vriezer gebruikt om de bouillon te bewaren.
Bouillon onstaat bij het koken van vlees of groente en zal waarschijnlijk gegeten zijn vanaf het moment dat de mens kookpotten is gaan gebruiken, voor zover bekend 7000 jaar voor Christus. Met het ontwikkelen van de kookkunst is het kookvocht een basis geworden voor vele gerechten.
Bouillonblokjes lijken een eenvoudige vervanging, maar ik ben nog geen potjes tegengekomen met een verfijnde smaak, waarschijnlijk door de eenzijdige strijd om een groter marktaandeel, en dus een lagere prijs. Of misschien door de (verplichte) toevoeging van conserveermiddelen.
De pruttelende soeppot waarin kip, schenkel, groenten hun smaak langzaam afgeven aan het vocht blijft bij mij op het fornuis staan. Eigen bouillon maken is als een persoonlijke handtekening onder de maaltijd. Het is waar – het duurt even, maar het kost weinig inspanning.
Goede recepten voor vleesbouillon zijn er te over. Een goed recept voor groentebouillon is lastiger te vinden. Daarom een variant die ik zelf gebruik.
Groentenbouillon
Reken op ongeveer één kilo groenten per liter water. De gebruikte groenten zijn afhankelijk van het seizoen. Liefst volle en lichte smaken. Ik gebruik in de zomer veel courgette. Dik schillen (3 à 4 mm) en de schil als groente eten. Het binnenste deel van de courgette in de bouillon doen. Verder prei, meiraapjes, ui (hoeft niet geschild), knolselderij, (afval van) venkel , aubergine, wortel (niet te veel), peterseliesteeltjes. Je kunt ook andere groenten proberen
Als kruiden in ieder geval een een theelepel fenegriek-zaad en venkelzaad gebruiken. Daarmee krijg je kracht in de bouillon. Een klein stukje foelie, tijm en laurierblad toevoegen. Eventueel witte peperkorrels. (Gebruik in bouillon geen kruiden in poedervorm – die blijven ook na het zeven hinderlijk op de soep drijven)
Voor een goede smaakoverdracht moeten de groenten dun worden gesneden. Dat kan goed met de "plakjessnijder" van de keukenmachine.
De fijngesneden groenten met de kruiden in een grote pan doen en vullen met koud water tot alles net onderstaat. De pan langzaam bijna tegen de kook laten komen (niet koken! – groentebouillon verliest zijn frisheid wanneer deze te heet wordt). Ongeveer een uur laten trekken en zeven.
De bouillon kan ook in een snelkookpan gemaakt worden. De smaak wordt dan nog mooier. De bereidingstijd een derde van de normale tijd. Ook dan mag de bouillon niet koken (de pan mag niet gaan sissen.
Werkwijze voor de snelkookpan
- Breng de pan zonder deksel, gevuld met groenten en water tegen de kook (let op de maximale vulrand van de pan!!)
- Sluit de pan en zet het ventiel dicht.
- Warm verder op matig vuur tot de pan (bijna) gaat sissen.
- Zet het vuur direct op de laagste stand en laat de gewenste tijd verder trekken (de pan mag niet sissen - dat betekent dat de inhoud kookt!)
- Haal van het vuur en laat de pan 15 minuten afkoelen.
- Zet het ventiel voorzichtig open om eventueel resterende overdruk te laten ontsnappen.
- Open de pan en zeef de bouillon